Langs de Hoofdkade

De Hoofdkade in Ter Apel heette vroeger Munnekedijk. Oorspronkelijk was het een zandweg aan de "Landskant"van het Stads-Ter-Apeler-Kanaal. Met "landskant" werd die kant van het kanaal bedoeld waar de landerijen lagen. De tegenoverliggende oever werd "straatkant"genoemd, daar lag de verharde weg en daar woonde men en stonden de winkels en bedrijven. De straatkant is dus ook eerder bebouwd dan de landskant. De grotere bedrijvigheid aan de straatkant zorgde er ook voor dat het straatbeeld en de bebouwing continu veranderde. Met name de gevels van winkels zijn niet of nauwelijks meer origineel. De bebouwing aan de landskant daarentegen heeft geen grote veranderingen ondergaan. De degelijke woningen staan er nog vrijwel allemaal, zoals in onderstaande fotoreeks is te zien. Hieronder staat een overzicht van oostelijke naar westelijke richting.

     
     
  Beginnend aan de oostzijde van de Hoofdkade geheel links het bruggetje over de Runde, dat toen nog bestond uit een houten plank over het water. De schuit  heeft het hulpzeil gehesen, waarschijnlijk voor de foto, want er is nauwelijks wind, zo te zien aan het spiegelgladde wateroppervlak. Situatie tussen 1910 en 1920.
vergroten    
  Dezelfde lokatie met weer 2 jongetjes op het bruggetje. De eerste woning links Familie Boer exploitant Bosschuis
vergroten    
  Iets andere opnamehoek, de jongetjes zijn nu afwezig
vergroten    
  Deze foto is vroeger dan de bovenstaande want links van de villa ontbreekt nog een aantal panden. De sprietjes langs de straat- en waterkant zijn nu majestueuze Amerikaanse eiken.
vergroten    
  Het meest linkse pand is huidige Hoofdkade 5
vergroten    
  Foto genomen vanaf het dak van het pand van weduwe Spekman (Twentsche Bank), het huidige pand van tandarts Mulder. Hoofdkade 5 was nog niet gebouwd, de straat buigt al vroeg af in zuidoostelijke richting.
vergroten    
  beeld van ongeveer dezelfde lokatie als hierboven, eind jaren 50 dan in zuidwestelijke richting. Rechts de aardappelschuit van Spreeuwers die woonde aan de \hoofdstraat met opduwertje
vergroten    
  Kort na 1900, het pand links is huidige Hoofdkade 15. De kanaalwal loopt nog schuin af (geen beschoeiing). De Hoofdkade is nog niet bestraat. Geheel rechts in beeld het pand waar nu dokter Smit woont.
vergroten    
  Hoofdkade 17, wie de afgebeelde personen zijn is niet zeker. Mogelijk betreft het leden van de familie Verwer.
vergroten    
  Het pand waar nu dokter Smit woont, op de hoek van de Hoofdkade en het Hooiland. De oerversie van de Roswinkeler brug ligt reeds over het kanaal. Links op de oever van de straatkant het jaagpad van de scheepsjagers. Het gebied tussen huidige nummers Hoofdkade 16 en 21 is nog onbebouwd. Waarschijnlijk is dit een van de oudste foto's van de Hoofdkade.
vergroten    
  Een bijzonder fraaie foto van kort na 1900. Rechts cafe annex bakkerij Bos. In het kleine pandje geheel rechts zat een hoedenwinkeltje van"Maison Bos".  Het schip dat is afgemeerd is geen turf- of aardappelschip. Mogelijk heeft het zojuist goederen afgeleverd aan de bakkerij ?
vergroten    

Aan de Hoofdkade in Ter Apel, tegenover ongeveer drogisterij van der Tuuk, stond tot in de 80-er jaren van de vorige eeuw de kazerne van de koninklijke marechaussee. De marechaussee, opgericht in 1814 door koning Willem 1, was
oorspronkelijk onderdeel van de landmacht. Taken van de marechaussee waren
destijds het verrichten van politietaken voor de krijgsmacht, politiewerk als onderdeel van de rijkspolitie maar ook bewaking van de rijksgrenzen. De eerste kleine kazerne van de marechaussee werd gebouwd in Roswinkel,
later verplaatst naar de Hoofdkade in Ter Apel.

vergroten

De marechausseekazerne was een statig pand met een groot wapenschild aan de gevel, zoals te zien is op de bijgaande foto uit de collectie van dhr. Geert Drenth uit Sellingen. In tijden van crisis aan de ene of de andere zijde van de grens, was er een druk smokkelverkeer waardoor er regelmatig arrestaties werden verricht. Er moet een vrij aanzienlijke bezetting van manschappen zijn geweest want arrestanten moesten (soms te voet) naar het gerechtshof in Assen worden begeleid. De grens kon dan niet onbewaakt blijven en het was een vrij uitgestrekt en onoverzichtelijk stuk grens waarover gewaakt moest worden.
 

  Foto door Lunow genomen  vanuit zijn eerste winkel, ongeveer ter hoogte van de huidige Aldi. Het is vlak na een stevige bui, afgebroken takken en veel bladeren liggen op straat. In het kanaal een turfschuit of een aardappelschuit. Het brugwachtershuisje is op de foto nog aanwezig. Vanuit dat huisje kon de brugwachter de schepen zien naderen en op tijd de brug afdraaien.
vergroten    
  Foto ter hoogte van de RK-kerk, eind jaren '50. Het witte pand links behoorde toe aan drogist Dirk Steenbeek. Rechts daarvan woonde Fokkema. De praam in het kanaal was van de fam Huizing die links van Steenbeek woonde.
vergroten    
vergroten   De ambulante handel (markt-en huis-aan-huis verkoop) verdient echter ook aandacht. Daarom hierbij een fraaie foto uit de 30-er jaren van bloemenkoopman (en kweker) Jan Metz. Zijn bedrijf was gevestigd aan de Hoofdkade, tegenover de plaats waar
hotel “de Posthoorn” ooit stond. Die lokatie was centraal gelegen in Ter Apel en van daaruit kon Metz met paard en wagen zijn bloemen uitventen. De kwekerij werd later overgenomen door Schaver. Het bijzondere van deze foto is dat het hier niet een toevallige opname is, maar dat bewust voor de
foto werd geposeerd. Metz keurig in 3-delig pak, de jonge koetsier in een smetteloos wit hemd en paard en wagen middenop de weg geposteerd. Ook bijzonder aan deze foto is dat de Hoofdkade nog geen bestrating heeft.

 
     
  Opname ongeveer ter hoogte van de huidige Molenplein. Op de achtergrond een scheepsjager met paard en een schip in aantocht. Het meisje op de voorgrond is onbekend.
vergroten    
  De trambrug die de tramlijn naar Emmen schuin over het kanaal leidde. Het eerste pand links op de foto was van Antonie Bossema, later zat in dat pand tandarts Borchers.
vergroten    
  De Gereformeerde kerk aan het westeinde van de Hoofdkade, foto van eind jaren '50. Foto vanaf de overzijde van het kanaal.
vergroten    
  Eind jaren '30, foto vanaf de brug over het Stads-Ter-Apeler-Kanaal
vergroten    
  De oude pastorie aan de reechterzijde. Aan de linkerzijde de boerderij-winkel van Lindeman (?). De fotograaf stond op de brug.
vergroten    
  Zelfde situatie maar dan vanaf de straatkant van de Viaduktstraat. Op de voorgrond het jaagpad van de scheepsjagers.
vergroten    
  Aanblik van het begin van het verlengde van de Hoofdkade in westelijke richting, tegenwoordig de Markeweg.
vergroten    
  De Hoofdkade in Ter Apel heeft in 2011 een grondige renovatie ondergaan. Hele stukken van de Hoofdkade hebben nu weer het aanzien van een zandweg, zoals het ooit was. Daarvan stuurde dhr Paul de Vries als bewijs de bijgaande foto, die op zijn minst heel bijzonder genoemd mag worden.  De foto dateert van ongeveer  1910. De weg op de zuidelijke kanaalwal heette toen de Munnekedijk. Aan de rechterzijde staat het huis dat de overgrootvader van dhr de Vries in 1872 heeft laten bouwen. Deze Marten de Vries startte in dat jaar in Ter Apel het schildersbedrijf dat nog steeds bestaat als schildersbedrijf de Vries aan de Viaductstraat. Een andere nazaat  van Marten de Vries, ook Marten geheten, werd huisarts en hield praktijk in het pand waar nu dokter E Smit woont aan de Hoofdkade.